در این مطلب از سایت جوان فا گفتگویی آماده کرده ایم از امید خاکباز هنرمند جوان نقاشی خط که ظاهرا این هنرمند جوان کشورمان به تازگی نمایشگاه نقاشی خط با حضور آثار امید خاکباز در در موزه تومانیان شهر ایروان ارمنستان برپا بود. با ما همراه باشید با گفتگو با این هنرمند عزیز در ادامه مطلب.
گفتگو با امید خاکباز
برنامه‌ی برپایی نمایشگاه در ارمنستان چگونه شکل گرفت؟
من و دوست هنرمندم، علیرضا سعادتمند امسال به دعوت سیدکاظم سجادی (سفیر ایران در ارمنستان) آثارمان را در موزه‌ای در شهر ایروان به‌نمایش گذاشتیم. این نمایشگاه شامل ۳۱ اثر با تکنیک اکریلیک روی بوم بود. آثار علیرضا سعادتمند نقاشی‌خط بود، ولی من در دو حوزه نقاشی و نقاشی‌خط آثاری را به این نمایشگاه برده بودم. نقاشی‌های من آبستره هستند و تکنیک‌های خاصی برای خلق آن‌ها به کار می‌برم.
خودتان بزرگ‌ترین دستاورد این سفر را چه می‌دانید؟
همیشه به دوستان، همکاران و کسانی که آثار هنری را می‌بینند توصیه می‌کنم سواد بصری‌شان را بالا ببرند. سواد بصری بالا نمی‌رود به‌جز با دیدن و کسب تجربه زیاد. من به کشورهای مختلفی سفر کرده‌ام و گالری‌های زیادی دیده‌ام. ایروان مثل یک گالری بزرگ روباز است که آثار خوبی در زمینه حجم و نقاشی در سطح شهر وجود دارد و اصلا قابل مقایسه با ایران نیست. هنرمندان آن‌ها به سختی کار می‌کنند و واقعا زحمت می‌کشند.
واکنش مخاطبان و هنرمندان ایرانی به آثار نقاشی‌خط و هنر ایران چطور بود؟
همزمان با این نمایشگاه، نمایشگاهی از آثار هنرمندان ایرانی در زمینه مینیاتور و نگارگری توسط اداره کل تجسمی وزارت ارشاد در موزه هنرهای تاریخی ارمنستان برگزار شده بود. به همین دلیل، هنرمندان آنجا وقتی حرف از هنر ایرانی می‌شد، فکر می‌کردند هنر ایران یعنی همین هنرهای سنتی مثل مینیاتور، تذهیب و نگارگری و فکر نمی‌کردند که هنری پر آب و رنگ به این شکل و با تکنیک ترکیب مواد نیز توسط هنرمندان ایرانی کار شود. این اتفاق باعث شد آن‌ها ما را به خانه و کارگاه‌شان دعوت کنند.
استقبال از آثار این نمایشگاه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
نمایشگاه ارمنستان به‌دلیل جنس هنر نقاشی‌خط و محل نمایش آثار که موزه‌ای به نام نویسنده مشهور ارمنی بود، از طرف مسؤولان موزه، هنرمندان ارمنی و مسؤولانی که از ایران به ارمنستان رفته بودند، مورد توجه قرار گرفت.
چند سال است که در حوزه‌ی هنر فعالیت می‌کنید؟
حدود ۱۰ سال است که کار حرفه‌ای‌ام را در حوزه هنرهای تجسمی آغاز کرده‌ام، اما تا کنون نمایشگاه انفرادی نداشته‌ام و آثارم در چند نمایشگاه گروهی و در گالری‌های مختلف در معرض دید مخاطبان قرار گرفته است. در دو سال اخیر، بحث برپایی نمایشگاه، مارکتینگ و اقتصاد هنر بیشتر مورد توجهم بوده و فروش آثار برایم اهمیت بیشتری دارد.
کدام ویژگی آثار شما بیشتر برای‌شان جالب بود؟
این‌که ما از رنگ‌ها و نقوشی که خمیرمایه‌شان در هنر ایرانی ریشه دارد، در آثارمان استفاده کرده‌ایم، برای‌شان جالب بود. آنچه آن‌ها در این نمایشگاه دیدند نسبت به چیزی که در ذهن‌شان بود، بسیار تفاوت داشت و فکر نمی‌کردند هنرمندان ایرانی آثاری در این حد مدرن و در سبک آبستره هم کار کنند.
کلمات و حروف در آثار شما چه جایگاهی دارند؟
در هنری که دنبال می‌کنم دوست دارم از رنگ و خمیرمایه ایرانی استفاده کنم. دلم می‌خواهد حق کلمات در آثارم ادا شود. دوست ندارم مثل بعضی کارهای دیگران، حروف در آثارم دچار دفرماسیون شوند، بلکه دوست دارم با حقی که دارند، در آثارم بیایند.
درباره‌ی سبک و تکنیکی که در آثارتان استفاده می‌کنید توضیح دهید.
تقریبا همه هنرمندانی که در حوزه نقاشی‌خط کار می‌کنند به‌نوعی از یکدیگر الهام می‌گیرند. من در آثارم با تکرار حروف، کاری را انجام می‌دهم که ممکن است قبل و بعد از من، هنرمندان دیگری هم آن را انجام دهند، اما من سعی می‌کنم فرم، ترکیب‌بندی و کمپوزیسیون آثارم جدید باشد. البته در جاهایی ناخواسته به دکوراتیو نزدیک می‌شوم که سعی می‌کنم با مطالعه و آزمون و خطا از آن فاصله بگیرم. دوست دارم در این حوزه، چیزی برای گفتن داشته باشم. با این حال آنچه انجام داده‌ام تا کنون مورد توجه کلکتورها قرار گرفته است.
فکر می‌کنید تا کنون در زمینه‌ی معرفی هنر ایران در دنیا و برپایی نمایشگاه‌های خارج از کشور، فعالیت درخور توجهی صورت گرفته است؟
بخش خصوصی در سال‌های اخیر فعالیت خوبی در زمینه معرفی هنر ایران در دنیا داشته است. تعدادی از گالری‌های معروف خلأیی را که دولت باید پر کند، جبران کرده‌اند و هنرمندان ایرانی در آرت‌فرها، آکشن‌ها و حراجی‌های مطرح دنیا حضور چشمگیری دارند و آثارشان خوب فروش می‌رود.
نمایشگاهی انفرادی از آثارتان برگزار نمی‌کنید؟
دوست دارم آثارم عیار هنری بالایی در نمایشگاهی که ارائه می‌کنم، داشته باشند و مخاطبان را جذب کنند. بنابراین تا آن روز برای برگزاری نمایشگاه انفرادی صبر خواهم کرد.
بزرگ‌ترین مشکل هنرمندان در زمینه‌ی معرفی و حضور در عرصه‌های بین‌المللی چیست؟
خلأ بزرگی که در این زمینه وجود دارد این است که هنرمندان جوان‌تر به‌سختی می‌توانند به این چرخه وارد شوند، چون معمولا کلکتورها مثل قدیم نیستند که رصد کنند و هنرمندان جوان را برای سرمایه‌گذاری پیدا کنند، بلکه بیشتر به سمت آثار هنرمندانی می‌روند که فروش آثارشان در حراجی‌ها جواب داده است. به همین دلیل برای ما که جوان هستیم کار سخت می‌شود. باید خودمان هزینه کنیم و هنرمان را معرفی کنیم. اگر سفارت ایران در ارمنستان نبود نمی‌توانستیم آثارمان را در این کشور به‌نمایش بگذاریم. گالری‌دارها و خود دولت و وزارت ارشاد می‌توانند در این زمینه تأثیرگذار باشند.